उत्तर प्रदेशातील बागपत जिल्ह्यात ४,००० वर्षे जुन्या कलाकृती सापडल्या
06 May 2025 11:10:56
बागपत, उत्तर प्रदेश - एका उल्लेखनीय पुरातत्वीय शोधात, उत्तर प्रदेशातील बागपत जिल्ह्यातील तिलवाडा गावात उत्खननादरम्यान सुमारे ४,००० वर्षे जुन्या कलाकृती सापडल्या आहेत. या शोधांमुळे इतिहासकार आणि पुरातत्वशास्त्रज्ञांमध्ये उत्साह निर्माण झाला आहे, विशेषतः बागपतचे महाकाव्य महाभारताशी असलेले प्राचीन संबंध यामुळे अधोरेखित झाले.
डिसेंबर २०२४ मध्ये सुरू झालेल्या उत्खननात मातीची भांडी, तांब्याची हत्यारे, भाजलेल्या विटा आणि मणी अशा वस्तू सापडल्या. चार महिन्यांच्या बारकाईने केलेल्या प्रयत्नांनंतर, पुरातत्व विभागाने या यशाची घोषणा केली आणि त्याला प्राचीन भारतीय संस्कृती समजून घेण्यासाठी एक महत्त्वाचा क्षण म्हटले.
महाभारतात उल्लेख केल्याप्रमाणे, पांडवांनी स्थापन केलेल्या सोनपत, पानीपत, इंद्रप्रस्थ आणि तलपत या पाच गावांपैकी बागपत हे पारंपरिकपणे एक मानले जाते. या संबंधामुळे या उत्खननाचे ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक मूल्य प्रचंड वाढले आहे
उत्खननातील ठळक मुद्दे-
मोक्याचे स्थान: तिलवाडा हरियाणा सीमेजवळ आहे आणि दिल्लीपासून अंदाजे ८५ किलोमीटर अंतरावर आहे.
अभ्यासाधीन कलाकृती: जप्त केलेल्या वस्तू भारतातील सर्वोच्च पुरातत्वशास्त्रज्ञांकडून तपशीलवार विश्लेषणासाठी मेरठला पाठवल्या जातील.
स्थानिकांकडून मिळालेले सुरुवातीचे संकेत: अधिकृत उत्खननापूर्वी, स्थानिक ग्रामस्थांना प्राचीन अवशेष सापडले होते आणि त्यांनी ते पुरातत्व विभागाकडे सोपवले होते, ज्यामुळे २०२३ मध्ये उत्खननासाठी औपचारिक विनंती करण्यात आली.
सिनौलीच्या जवळ: तिलवाडा हे आता प्रसिद्ध असलेल्या सिनौली स्थळाजवळ आहे, जिथे २००५ मध्ये १०० हून अधिक मानवी सांगाडे आणि रथ, मुकुट आणि शस्त्रे यांसह कलाकृती सापडल्या होत्या - त्यापैकी बरेच ३,००० वर्षांहून अधिक जुने आहेत.
प्रगत युद्धाचे प्रतिध्वनी: सिनौलीच्या निष्कर्षांवरून जवळजवळ ४,००० वर्षांपूर्वी भारतात प्रगत युद्ध तंत्रांचे अस्तित्व असल्याचे सूचित झाले होते, या सिद्धांताला आता तिलवाडा येथील शोधांमुळे आणखी समर्थन मिळते.