पुरीतील होळी...गुलाल उधळण होताच रंगोत्सव सुरु होतो

Vartapatra    13-Mar-2025
Total Views |

   
Hindu Sanskruti-Jagnnath

 
   ओडिशातील पुरी येथे दरवर्षी होणारी भगवान जगन्नाथांची रथयात्रा जगप्रसिद्ध आहे, परंतु येथे आणखी एक विधी आहे, ज्यासाठी जगभरातून लोक येतात. दरवर्षी फाल्गुन महिन्याच्या पौर्णिमेला अर्थात डोल पौर्णिमेला महाप्रभूंचे सुवर्णवस्त्रालंकारांसह दर्शन घेण्याचा हा उत्सव आहे. ताे या वेळी उद्या १४ मार्च रोजी साजरा हाेत आहे. या दिवशी भगवान आपल्या भक्तांसमोर ३० ते ४० प्रकारचे सोन्याचे दागिने आणि नवीन सुती-रेशीम कपडे घालून प्रकट होतात. भक्त प्रथम भगवानांचे दर्शन घेतात, त्यांच्यावर गुलाल उधळतात, त्यानंतर पुरीमध्ये होळीचा उत्सव सुरू होतो. जगन्नाथ मंदिराचे ज्येष्ठ सेवादार डॉ. शरत मोहंती यांनी भास्करला सांगितले की, पुरीमध्ये डोला पौर्णिमा ही रथयात्रा आणि देवस्नानाइतकीच महत्त्वाची आहे. आम्ही ५०० वर्षांपासून ही परंपरा पाळत आहोत. तथापि, डोला पौर्णिकेचा सण दशमी तिथीपासून सुरू होतो. महाप्रभूंची जंगम मूर्ती रथावर स्वार होऊन मंदिर परिसरात फिरते. या दिवशी भगवान जगन्नाथांचे नाव डोल गोविंद आहे. त्याच्यासोबत भूदेवी आणि श्रीदेवी राधा राणीच्या प्रतिनिधी म्हणून रथात बसतात. हा उत्सव संपूर्ण ओडिशामध्ये ऋतूंचा राजा वसंत ऋतूच्या आगमनाचा उत्सव साजरा करण्यासाठी साजरा केला जातो आणि अनेक ठिकाणी तो ९ दिवस चालतो.

   होलिका दहन १३ मार्च रोजी आहे. या दिवशी होलिका दहनासाठी सजवलेल्या पंडालभोवती मूर्ती प्रदक्षिणा घालतात. उत्तर भारतात ज्याला होलिका दहन म्हणतात त्याला आपल्या देशात मेंढा पौडी नीती म्हणतात. शास्त्रांमध्ये असे नमूद आहे की द्वापर युगात मेंढा नावाचा एक राक्षस होता, ज्याला भगवान श्रीकृष्णाने मारले होते.

जगन्नाथ मंदिर पहाटे ३ वाजता खुले, सकाळी ८ पासून सुवर्णदर्शन

   डॉ. मोहंती म्हणाले, मंदिर १४ मार्चला पहाटे ३ वाजता उघडेल. मंगल आरतीनंतर भगवानांना नवीन वस्त्र परिधान करून नैवेद्य दाखवला जाईल. सकाळी ८ ते ९:३० या वेळेत राजराजेश्वरी किंवा सोनेरी वस्त्रात महाप्रभूंचे दर्शन होईल. त्यांना सोन्याचे श्रीभुज, किरात (हातांवर घालायचे अलंकार), श्रीपेयर (सुवर्णपद), कर्ण, उडियानी, कुंडल, टिळक, चंद्रिका, गगद माळी, नांगर आणि मुसळ, चांदीचा शंख, श्रीमुखपद्म, त्रिशखा इत्यादी ४० प्रकारच्या सोन्याच्या अलंकारांनी सजवले जाते. असे म्हटले जाते की या काळात महाप्रभूंचे दर्शन घेतल्याने काेटी जन्मांचे पुण्य मिळते.

 

दिव्य मराठी १३/०३/२५